Câu hỏi : Thời gian vừa qua, các đối tượng cho vay tiền qua App đòi nợ người lao động đang làm việc trong doanh nghiệp không được đã tiến hành gọi điện đe dọa tới cán bộ quản lý, các phòng ban Hành chính - Nhân sự gây bức xúc và ảnh hưởng tới đời sống của cán bộ, công nhân viên. Do đó, đề nghị các cơ quan thực thi pháp luật có biện pháp ngăn ngừa triệt để không còn tình trạng trên.
Nội dung: Thời gian vừa qua, các đối tượng cho vay tiền qua App đòi nợ người lao động đang làm việc trong doanh nghiệp không được đã tiến hành gọi điện đe dọa tới cán bộ quản lý, các phòng ban Hành chính - Nhân sự gây bức xúc và ảnh hưởng tới đời sống của cán bộ, công nhân viên. Do đó, đề nghị các cơ quan thực thi pháp luật có biện pháp ngăn ngừa triệt để không còn tình trạng trên.
Người gửi : Công ty TNHH CRYSTAL MARTIN (Việt Nam)
Trả lời của: Công an tỉnh Bắc Giang
Nội dung: Trước hết, để phòng ngừa với loại tội phạm này, cần phải hiểu rõ về phương thức, thủ đoạn hoạt động của chúng cụ thể như sau: Hình thức cho vay trực tuyến thời gian qua thường sử dụng ứng dụng trên mạng xã hội (app, viết tắt của từ application), Facebook, Zalo, Youtube… để tiếp cận, quảng cáo, lôi kéo người tham gia. Khi có nhu cầu vay tiền, người vay bắt buộc phải khai báo đầy đủ thông tin cá nhân, số điện thoại, CMND/CCCD, tài khoản ngân hàng… để tạo tài khoản; đặc biệt bắt buộc phải chọn “Đồng ý” trong hợp đồng cho vay điện tử về điều khoản “người vay đồng ý cho ứng dụng truy cập toàn bộ danh bạ trên máy ĐTDĐ”. Sau khi người vay hoàn tất tạo tài khoản, hệ thống ứng dụng chuyển thông tin về nhân viên của bộ phận cho vay tiếp nhận, họ sẽ liên lạc bằng điện thoại với người vay để thu thập thêm và kiểm tra thông tin đã đăng ký. Nếu người vay thỏa mãn các điều kiện vay tiền, hệ thống sẽ tự động chuyển khoản qua ngân hàng cho người vay. Lãi suất trong các hợp đồng cho vay trực tuyến thường không vượt quá 20%/năm, đúng theo quy định cho phép. Tuy nhiên, người vay sẽ phải trả thêm các loại phí như: phí tư vấn dịch vụ, phí phạt do chậm đóng lãi suất, thực tế có thể lên vài chục %/tháng. Khi hết kỳ hạn vay tiền, người vay phải chuyển khoản tiền vào tài khoản ngân hàng do các công ty cho vay này quản lý. Khi gần đến thời hạn trả nợ, nhân viên bộ phận thu hồi nợ sẽ điện thoại nhắc nhở người vay; nếu đến hạn mà chậm trả, nhân viên sẽ điện thoại liên tục cho người vay để đòi. Trường hợp người vay vẫn không chịu trả tiền thì các đối tượng này bắt đầu “khủng bố” bằng cách gọi điện thoại các mối quan hệ trong danh bạ của người vay để đe dọa, chửi bới, nói xấu, hạ uy tín và yêu cầu những người này tác động để người vay trả tiền cho chúng. Một số trường hợp, bọn chúng còn đăng các bài viết, hình ảnh có nội dung nói xấu, đe dọa, xúc phạm danh dự người vay tiền trên các mạng xã hội của bản thân người vay và gia đình, bạn bè của họ; điều này nhằm khủng bố tinh thần, gây áp lực buộc họ phải trả khoản tiền đã vay. Qua thực tiễn đấu tranh với loại tội phạm này, cơ quan chức năng cũng gặp một số khó khăn vướng mắc như: - Về quy định pháp luật: trong điều tra loại tội phạm này phải tiến hành ghi lời khai nhiều người vay tiền, trên nhiều địa bàn khác nhau để có thể xử lý hình sự được đối tượng (do Luật quy định cấu thành cơ bản phải xác định lãi suất và số tiền thu lợi bất chính), tuy nhiên việc giải quyết tố giác tin báo có thời hạn nên ảnh hưởng đến quá trình giải quyết. - Về phía người vay (nạn nhân): thường có tâm lý lo lắng khi trình báo cơ quan Công an do sợ bị trả thù, sợ phiền phức khi hợp tác với Công an phải đi lại nhiều lần, ảnh hưởng đến công việc của họ và khi vụ án đưa ra xét xử phải ra Tòa đối chứng với đối tượng. Một số người vay tiền nghĩ mình có thể tự giải quyết nên không cần sự can thiệp của Công an. Một số người vay tiền có tâm lý luôn muốn hợp tác để bắt các đối tượng cho vay, vì lúc đó họ nghĩ sẽ không phải tiếp tục trả nợ khoản tiền đã vay. Nạn nhân vay tiền thường ở nhiều địa phương khiến việc ủy thác xác minh mất rất nhiều thời gian, số lượng người vay quá nhiều; việc vay tiền thực hiện qua không gian mạng nên khó khăn trong việc xác định nơi cư trú để tiến hành các hoạt động xác minh, ghi lời khai. - Về phía đối tượng: Các đối tượng chủ mưu thường đứng ra thành lập Công ty làm “bình phong” để hoạt động, đăng ký địa chỉ tại một nơi nhưng hoạt động tại nơi khác gây khó khăn cho việc phát hiện, điều tra, phòng ngừa. Hệ thống máy chủ lưu trữ dữ liệu đặt tại nước ngoài, khi kiểm tra nếu các đối tượng bỏ trốn hoặc không hợp tác sẽ đánh sập hệ thống máy chủ, ngăn cản việc trích xuất dữ liệu phục vụ điều tra. - Về địa bàn gây án: Các hoạt động trên không gian mạng có tính ẩn danh cao, che dấu thông tin danh tính các đối tượng, liên hệ chủ yếu qua sim rác, tài khoản ảo, phạm vi hoạt động cả nước hoặc có trường hợp tài khoản tại nước ngoài. Việc đăng ký/thay đổi tên ứng dụng trên Hệ điều hành IOS/Android rất đơn giản, khi phát hiện Công an theo dõi, các đối tượng sẽ thay đổi tên ứng dụng nhằm tránh sự chú ý và làm giảm sự cảnh giác của người vay tiền. Bài học kinh nghiệm trong công tác đấu tranh: Lực lượng Công an cơ sở tăng cường rà soát nắm tình hình địa bàn, “nắm người nắm hộ”, cập nhật danh sách, kịp thời phát hiện các Công ty, Doanh nghiệp, nhà cho thuê nguyên căn, chung cư cao cấp… có các đối tượng người nước ngoài lưu trú làm việc có biểu hiện bất minh về thời gian, nghi vấn hoạt động tín dụng đen, cho vay trực tuyến để báo cáo Lãnh đạo cấp trên có kế hoạch phòng ngừa và đấu tranh xử lý. - Công tác lấy lời khai nạn nhân: người vay tiền (nạn nhân) thường ở nhiều địa phương trên cả nước nên khi khám phá mỗi vụ án cần có sự phối hợp hỗ trợ từ Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an đến Phòng cảnh sát hình sự Công an các tỉnh thành phố để xác minh nạn nhân. Việc vay mượn không có giấy tờ mà thỏa thuận thông qua các hợp đồng ảo trên App cần tập trung thu thập lời khai của người vay tiền, vận động thuyết phục họ viết Đơn tố cáo và cung cấp các tài liệu liên quan (càng nhiều nạn nhân càng tốt). Giải thích quyền và nghĩa vụ đồng thời tránh mời họ nhiều lần ảnh hưởng đến công việc cá nhân và tuyệt đối có trách nhiệm trong việc bảo mật thông tin, bảo đảm an toàn cho bản thân họ và gia đình. - Công tác củng cố chứng cứ: ngay sau khi bắt giữ các đối tượng cần nhanh chóng khống chế để thu giữ các thiết bị điện tử, nhanh chóng mở khóa để sao chụp/trích xuất kịp thời các dữ liệu điện tử quan trọng phục vụ điều tra truy xét. Tập trung khám xét và thu thập các tài liệu có liên quan đến hoạt động cho vay lãi nặng để tập trung đấu tranh buộc chúng thừa nhận hành vi phạm tội, thừa nhận các hợp đồng “giả cách”. Khai thác làm rõ vai trò, nhiệm vụ của từng đối tượng tham gia như: đối tượng cầm đầu tổ chức, đối tượng xét duyệt hồ sơ cho vay, đối tượng trực tiếp giải ngân cho vay, đối tượng gọi điện thoại nhắc nợ đòi nợ, đe dọa, đối tượng tung, cắt ghép ảnh lên mạng xã hội… Xác định nguồn tiền cung ứng đứng sau lưng các băng nhóm tín dụng đen xuất phát từ đâu, nhằm cắt đứt tận gốc nguồn vốn của các đối tượng này. - Công tác phối hợp và ứng dụng khoa học kỹ thuật: thực hiện tốt công tác phối hợp, trao đổi phối hợp, trao đổi thông tin tài liệu với các đơn vị trong và ngoài ngành Công an; chủ động phối hợp với các Cơ quan quản lý nhà nước về tài chính, ngân hàng, mạng viễn thông, internet… để tiến hành các biện pháp xác minh, biện pháp kỹ thuật khi cần thiết phải thu giữ các tài liệu liên quan đến hoạt động tín dụng đen. - Công tác tuyên truyền, phát động người dân tham gia tố giác tội phạm: CATP thường xuyên cập nhật, thông báo tình hình, phương thức thủ đoạn hoạt động của các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” và tổ chức hướng dẫn cho quần chúng nhân dân cách thức phòng ngừa, tự bảo vệ tính mạng tài sản của bản thân, gia đình… đặc biệt tại các khu dân cư, nơi người lao động có trình độ dân trí thấp, khu vực các trường Đại học… và những hệ lụy xảy ra nếu người dân vay tiền của các đối tượng này để mọi người nâng cao tinh thần cảnh giác, không để bị lôi kéo cũng như đề cao tinh thần trách nhiệm tố giác tội phạm với Cơ quan Công an, thiết lập các đường dây nóng, các hộp thư tố giác tội phạm. Một số giải pháp mang tính cấp thiết trong thời gian tới nhằm làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này: Một là, Công an các huyện, thành phố tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, xử lý vi phạm của các cơ sở kinh doanh có dấu hiệu hoạt động “tín dụng đen”. Qua đó kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm tội phạm, các vi phạm pháp luật trên địa bàn có liên quan đến cho vay lãi nặng nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao. Hai là, tăng cường công tác quản lý các đối tượng hình sự hoạt động lưu động, các đối tượng có tiền án, tiền sự, nghiện ma túy… nhằm hạn chế việc tiếp tay cho hoạt động cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê núp bóng công ty mua bán nợ, phát sinh tội phạm “tín dụng đen”; Chủ động đấu tranh với các vi phạm pháp luật của các công ty tài chính, tín dụng, các dịch vụ cho vay trực tuyến, vay qua ứng dụng điện thoại di động (app). Đồng thời các hình thức hụi, họ… các đối tượng có biểu hiện huy động vốn lãi suất cao, đầu tư tài chính, tiền ảo, cho vay lãi nặng cũng phải được kiểm soát. Ba là, tiếp tục tăng cường các biện pháp quản lý, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hoạt động thu thập, sử dụng, phát tán, kinh doanh trái pháp luật thông tin cá nhân của người khác. Đồng thời, phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp trong công tác phát hiện, đấu tranh, đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến “tín dụng đen”, nhất là các vụ án đối tượng sử dụng công nghệ cao, có yếu tố nước ngoài. Bốn là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý đối với các doanh nghiệp nước ngoài, người nước ngoài núp bóng có hoạt động cho vay trực tuyến; Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cũng như khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng cho người dân, đặc biệt công nhân đang sinh sống làm việc ở các khu, cụm công nghiệp, công nhân xuất thân từ các vùng nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số không có điều kiện về kinh tế; Các tổ chức tín dụng như ngân hàng, công ty tài chính cần tiếp tục mở rộng, đa dạng hóa các loại hình cho vay, các sản phẩm dịch vụ, giảm lãi suất, đơn giản hóa thủ tục cho vay nhằm tăng cường khả năng tiếp cận cho người dân qua kênh tín dụng chính thức. Đối với một số trường hợp theo nội dung phản ánh của các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn trong thời gian vừa qua, Công an tỉnh có hướng dẫn cụ thể như sau: Vì một lý do bất khả kháng nào đó dẫn đến việc người vay tiền không trả nợ đúng hẹn và gặp phải tình trạng bị khủng bố tin nhắn, gọi điện đe dọa liên tục như vậy thì mọi người cần phải bình tĩnh và gỡ rối từng bước theo hướng dẫn sau: + Bước 1: Nhận những tin nhắn, cuộc gọi đòi nợ liên tục không nên quá lo lắng, cần bình tĩnh và từ từ tìm hướng giải quyết. + Bước 2: Nhận cuộc gọi đòi nợ hoặc chủ động liên hệ đơn vị cho vay để đàm phán, xin kéo dài thời hạn trả nợ thêm 2 tuần đến 1 tháng nữa. Đồng thời cũng trao đổi rõ ràng về phí phạt, phí lãi suất trả chậm như thế nào. + Bước 3: Sau khi xin khất nợ thành công bạn hãy tìm cách xoay tiền để hoàn tất khoản vay đúng thời hạn. Lưu ý, hạn chế việc xin khất nợ lần nữa, nợ thêm 2 – 3 lần sẽ mất uy tín, bên cho vay làm khó dễ sau này. + Bước 4: Luôn giữ liên hệ qua lại giữa 2 bên để tạo niềm tin cho nhau. Trường hợp không thể tự giải quyết được vì khoản nợ quá lớn thì bạn nên nhờ cậy người thân, bạn bè hỗ trợ. + Bước 5: Đến lịch hẹn hoàn tất khoản nợ cho bên vay. Đồng thời, yêu cầu hai bên viết bản cam kết xóa nợ, hết nợ để làm chứng cứ sau này. Trên đây là những hướng dẫn các bước xử lý để không bị tiếp tục khủng bố đòi nợ. Nhưng nếu nhận thấy những yếu tố khả nghi, hay nghi ngờ điều gì thì công dân có thể làm theo cách sau: + Nếu phát hiện bên vay có dấu hiệu là tổ chức “tín dụng đen”, lừa đảo khách hàng thì hãy lập tức báo ngay với cơ quan công an có thẩm quyền để hỗ trợ xử lý kịp thời. + Tuyệt đối không được vay tiền bên app này trả nợ không xong thì lại vay tiền ở app khác để trả nợ. Bởi vì, rất nhiều trường hợp bị lừa bởi thủ đoạn cho vay này, dẫn đến nợ chồng nợ. + Bên cho vay khủng bố, quấy rối, đe dọa… quá mức cho phép thì bạn có quyền làm đơn khiếu nại app vay với hành vi thu hồi nợ trái pháp luật. + Không nên thực hiện những yêu cầu ngoài lề nào, những lời khuyên không có chứng từ từ đơn vị cho vay đòi nợ vì dễ bị rơi vào cạm bẫy lừa đảo. + Tìm hiểu thêm những điều luật về người cho vay và người đi vay để nắm rõ hình phạt với hành vi cho vay lãi nặng. Nếu có dấu hiệu đòi nợ quá đáng lập tức khiếu nại lên cơ quan công an địa phương nơi gần nhất. + Nếu bạn không vay nợ trước đó thì có thể không cần nghe máy, xóa hoặc chặn số điện thoại gọi điện đến đòi nợ. + Cách giải quyết về vấn đề đòi nợ hiệu quả nhất là hai bên nên thương lượng và thống nhất một hướng xử lý chung, êm đềm. Để tránh bị gọi điện liên tục làm phiền thì mọi người có thể xử lý khi nhận số điện thoại lạ như sau: + Bước 1: Khi nhận cuộc gọi số lạ thì cần kiểm tra thông tin thuê bao đang sử dụng có phải là người quen, khách hàng hay không. + Bước 2: Copy số điện thoại; dán số điện thoại vào Zalo, Facebook (hoặc mạng xã hội khác); Bấm tìm kiếm để kiểm tra thông tin. + Bước 3: Nếu bị đe dọa đòi nợ trong khi bản thân không vay thì liên hệ cơ quan tín dụng hoặc công an can thiệp xử lý. Khi Cơ quan công an nơi gần nhất vào cuộc sẽ xem xét hành vi và xử lý nghiêm các hành vi đôn đốc, thu hồi nợ trái pháp luật. Ngoài ra, một cách hữu hiệu được nhiều người cùng nhau chia sẻ và áp dụng thành công khi bị nhận nhiều cuộc gọi quấy nhiễu là gọi điện thoại lên nhà mạng để phản ánh tình trạng trên. Do đó, công dân có thể thử làm theo hướng dẫn như sau: + Bước 1: Khi bị gọi điện đến hãy viết lại tất cả những số điện thoại, thời gian gọi, gọi bao lâu, bao nhiêu lần và nội dung cuộc gọi là gì…. vào giấy. + Bước 2: Liên hệ đến nhà mạng, tổng đài viettel, mobifone, vinaphone… mà bạn đang dùng để phản ánh tình trạng bạn đang gặp phải những cuộc gọi làm phiền như vậy. Nhà mạng sẽ xử lý, tự động chặn cuộc gọi đó. Để tránh mọi người bị rơi vào cạm bẫy vay tiền không lối thoát thì dưới đây là những app vay tiền lừa đảo, app vay online bị bắt. Các bạn có thể đề phòng và nên tránh xa: Cashwagon; Money Top; VD Online; Smart Loan; Vay Tốc độ; I Đồng; Ovay; Home Đồng; V Đồng; Money88; More Loan; Cashvn; Vaynhanhpro; Beat Cash… những cái tên trên đây là những tổ chức lợi dụng nhu cầu cần tiền gấp của khách hàng để cho vay với lãi suất cao cắt cổ. Nhiều app giới thiệu những lời chào như vay 0 đồng, vay 0% lãi suất nhưng thực sự có những phí phát sinh, phí ẩn, điều khoản mơ hồ… dẫn đến lúc khách hàng thanh toán mới nhận ra mình bị lừa bởi tín dụng đen. Tệ hơn nữa thì nhiều người đã rơi vào hoàn cảnh khốn khổ với số nợ và lãi lên đến hơn 1000% so với hợp đồng ban đầu.
CÁC CÂU HỎI KHÁC